Zdjęcia archiwalne # 45 (Sido S-1)

 

Przedstawiam kolejne zdjęcie archiwalne ze swojej kolekcji. Tym razem głównym bohaterem jest cywilny samolot szkolno-sportowy Sido S-1. Nie jest to maszyna powszechnie znana, ale zdecydowanie wpisuje się w nurt budowania lekkich maszyn szkolnych, jaki panował pod koniec lat 20. i przez niemal całe lata 30. XX wieku. Co ciekawe, była to jedna z najlepszych amatorskich konstrukcji samolotów szkolno-turystycznych początku lat 30. Nie miała jednak zbyt wielkich szans na produkcję seryjną, ponieważ powstała poza wielkimi wytwórniami, które skupiały się wyłącznie na własnych projektach.

Konstruktorem Sido S-1 był student Akademii Górniczej w Krakowie Józef Sido. Jak widać, twórca samolotu, podobnie jak wielu jego kolegów, nie szukał zbyt oryginalnego pomysłu na nazwę swego dzieła. Oznaczanie swych dzieł nazwiskiem lub jego skrótem było bardzo popularne w ówczesnym środowisku konstruktorów maszyn lotniczych.

 

Sido S-1 został zaprojektowany w latach 1929–1930 i zbudowany w warsztatach 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Konstrukcja spełniała wszelkie wymogi LOPP na samolot szkolno-sportowy przeznaczony dla aeroklubów, a sama budowa była nawet dofinansowana z zasobów Ligi. Powstały łącznie trzy egzemplarze: S-1, S-2 i S-3. Kolejne numery były jednocześnie numerami „fabrycznymi”. 

Jako pierwszy powstał S-1, który jest bohaterem prezentowanego zdjęcia. Samolot otrzymał rejestrację SP-ACZ. Jego napęd stanowił silnik rzędowy (o cylindrach stojących) Cirrus III o mocy startowej 94 KM. Oblotu maszyny dokonano 28 lipca 1930 roku, a już we wrześniu samolot (wraz z egzemplarzem S-2) wziął udział w Podhalańskim Zlocie Awionetek w Nowym Targu. Załogę podczas zawodów stanowił konstruktor Józef Sido oraz T. Halewski. Lotnicy zajęli wtedy dziewiąte miejsce. Sido S-1 miał wziąć udział w Challenge 1930, ale plany te pokrzyżował defekt silnika.

Spośród trzech wyprodukowanych egzemplarzy jako pierwszy wyszedł z użytku S-1 (SP-ACZ). Samolot został zakupiony przez Aeroklub Łódzki. W kwietniu 1932 roku maszyna uległa wypadkowi i najprawdopodobniej skasowano ją niedługo później.

Pora na kilka szczegółów związanych z samym zdjęciem. Oryginalna fotografia ma rozmiar 12 × 9 cm i jest nieco wyblakła, ale nadal wyraźna. 

Oprócz samolotu uwieczniono na niej grupę 10 mężczyzn, zapewne lotników (sześciu umundurowanych). Być może ktoś z czytelników zdoła kogoś rozpoznać? Podejrzewam, że może być wśród nich konstruktor Józef Sido.

EDIT: Konstruktor Józef Sido stoi czwarty od prawej, natomiast czwarty od lewej to najprawdopodobniej mjr dr Kazimierz Michalik, lekarz 2 Pułku Lotniczego w Krakowie.

Po bliższym przyjrzeniu widać dość wyraźnie rejestrację pod płatem (SP-ACZ), przynajmniej na tyle, by móc ją odczytać. 

W tle mamy kolejną ciekawostkę, a mianowicie samolot pasażerski Junkers F-13. 

Zachęcam czytelników do dywagacji na temat:

– miejsca i daty wykonania zdjęcia (może Junkers na coś Was nakieruje?),

– personaliów uwiecznionych dżentelmenów.

Swoje pomysły możecie zamieszczać w komentarzu lub pisząc na:

zszachownica.blog@gmail.com

Zachęcam do udostępniania artykułu!

Bibliografia:

Andrzej Glass, Polskie Konstrukcje Lotnicze, t. 3, Sandomierz 2008, s. 142–145.

samolotypolskie.pl